کنترل موجودی (Inventory Control) از روش‌های مورد استفاده جهت اطمینان از حفظ سطح موجودی کالا می‌باشد. هدف از کنترل موجودی، بررسی و نگهداشت سطحی از موجودی است، که هزینه‌های سیستم را کمینه می‌کند.
کنترل موجودی جریانی است که ضمانت می‌کند اقلام موجود سازمان با در نظر گرفتن عوامل زمان، مکان، تعداد، کیفیت و هزینه، برای بخش‌های مدیریت عملیات تولید، توزیع، فروش، مهندسی در دسترس باشد. آنچه در کنترل موجودی از اهمیت ویژه برخوردار است، میزان سفارش و زمان سفارش می‌باشد.
موجودی کالا، شامل مواد خام و محصولاتی می‌باشد که در انبار نگهداری می‌شود. مدیریت عملیات حوزه‌ای از مدیریت در ارتباط با طراحی و مدیریت محصولات، فرایندها، خدمات و زنجیره تأمین است. هدف آن دستیابی، توسعه و استفاده از منابع و مواد اولیه، به منظور دستیابی به کالاها یا خدمات موردنیاز مشتریان یک کسب‌وکار است.
مدیریت عملیات شامل سطوح راهبردی، تاکتیکی و عملیاتی است. سطح استراتژیک شامل تحلیل سامانه‌ها، تعیین اندازه و موقعیت کارخانجات، تصمیم‌گیری ساختار خدمات یا شبکه‌های ارتباط از راه‌دور و طراحی زنجیره تأمین می‌شود.
دلایل نگهداری موجودی
* عدم تامین به موقع کالا
* وجود تخفیف در سفارشهای انبوه
* ذخیره‌سازی احتیاطی
* کاهش خطر توقف فروش
* هموار ساختن عملیات جاری
* کاهش تعداد دفعات عملیات خرید
* افزایش ارزش کالا
* بهره‌مندی از قیمت‌های فصلی
* نشان دادن اعتبار موسسه بازرگانی یا فروشگاه
سیستم‌های مدیریت و کنترل موجودی
1. سیستم دسته‌بندی کالاها بر اساس ABC
2. سیستم کنترل موجودی “میزان سفارش اقتصادی” (EOQ/Economic Order Quantity)
3. سیستم کنترل موجودی فاصله ثابت بین دو سفارش
4. سیستم کنترل موجودی تخفیف در خرید کلی کالا
5. سیستم کنترل موجودی در حالت دریافت تدریجی کالا یا مدل میزان اقتصادی تولید (POQ/Production Order Quantity)
